شهر بجنورد در مسیر تاریخ

موقیت جغرافیایی و طبیعی شهرستان بجنورد

  شهرستان بجنورد، مرکز استان خراسان شمالی در مسیر شاهراه آسیایی به طول جغرافیایی 19 و 57 درجه و عرض جغرافیایی 28 و37 درجه از سمت شمال به جمهوری ترکمنستان، از شرق به شهرستان شیروان، از غرب به شهرستان مانه و سملقان و از جنوب به شهرستان جاجرم محدود است.این شهر بر روی دشتی نسبتا پهناور بین کوه های آلاداغ در جنوب و غرب و کوه های کپه داغ« بابا موسی» در شمال و شرق واقع شده است. وسعت این دشت حدود 100 کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا 1100متر می باشد. ( محمد حسین انصاری مود؛ سعید معصومی، در جستجوی هویت شهری بجنورد، 1389، ص 26.)

   سرسبزی  و فراوانی پوشش گیاهی در منطقه ی بجنورد یکی از دلایل عمده تمرکز جمعیت و گسترش شهر بجنورد از گذشته تا امروز است. در طول تاریخ تمام افرادی که از این منطقه دیدن نموده یا عبور کرده اند، به زیبایی های طبیعت سبز این خطه اعتراف کرده اند.

ژنرال مک گریگور انگلیسی ، در سفری که در سال 1384 ه . ق به بجنورد داشته است ، می نویسد:

     « دره ی بجنورد، اگر زیباترین دره ای نباشد که در  ایران دیده ام، یکی از زیباترین آن هاست، دشتی کوچک و قشنگ که روستا های سرسبزی آن را زینت کرده است. مزارع سبز و خرم آن را پوشانیده است. باغ ها و درختان این جا و آن جا منظره ای بدیع به آن داده و کوه ها به ابعاد و اشکال گوناگون آن را احاطه کرده اند.»  (  همان کتاب ، ص 34.)

   علی نقی حکیم الممالک نیز در سال 1286 ه.ق موقعیت کلی شهر بجنورد را چنین شرح می دهد: «  جلگه بجنورد، جلگه ای است مدور مستطیل، اطراف آن تمام کوه و در دامنه و وسط جلگه قرا و مزارع متعدد واقع است . به نحوی که این جلگه شباهتی تام به جلگه کلاردشت مازندران دارد.» ( علی نقی حکیم الممالک، روزنامه ی سفر  خراسان، 1356، ص 346.)

جشنواره میراث معنوی در «گذر فرهنگ و هنر » نویدی نو برای شناخت استان

جشنواره میراث معنوی در «گذر فرهنگ و هنر » در بجنورد چند روزی است که آغاز شده  . سادگی و خلوص این جشنواره یکی از ویژه گی های مهم آن است که از  اقشار مردم را به سمت خودش کشیده و بهانه ای برای یک لحظه شاد بودن را به مردم داده است . این سبک جشنواره علاوه بر این که آثار باستانی خراسان شمالی را در معرض بازدید عموم قرار داده است باعث شده هر چند کوتاه مدت بازدید کنندگان با بهره گرفت از موسیقی های مقامی لحظاتی را به فراغت بگذرانند .

معماری عمارت یا موزه مفخم بجنورد

 عمارت مفخم

عمارت مفخم بزرگترین و شاخص‌ترین اثر معماری از دوره قاجار در خراسان شمالی است که در شمال شرق شهر بجنورد واقع است.

در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند.

بنای عمارت در دهه ۱۳۰۰هجری قمری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سکونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است.

 معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای او است، طراحی شده است.

جاذبه های شهرستان بجنورد در یک نگاه

راستی روی نکویش به گلستان ماند

خط و خالش به گل و سبزه و ریحان ماند

خطه دلکش بجنورد بهشتی است دریغ

کز خراسان بود و هم به خراسان ماند

موقعیت طییعی بجنورد:

بجنورد دشت نسبتا وسیعی است که از همه طرف کوهها آن را فرا گرفته اند. در شمال شرق ایران و شمال غرب خراسان واقع شده، از دیرباز یگانه دروازه شمالی استان پهناور خراسان، به سرزمین همیشه سبز استان گلستان و مازندران و سواحل دریای نیلگون خزر به شمار می رود. همه ساله میلیونها زائر مشتاق، از این گذرگاه تاریخی به سوی بارگاه ملکوتی امام هشتم شیعیان حضرت رضا (ع) ره می سپارند. شهرستان بجنورد، سرزمینی آباد و بارور با ویژگیهای منحصر به فرد است. کوههای سترگ پوشیده از برف، دشتهای حاصلخیز، مراتع سرسبز، جنگل های پراکنده پهن برگ بلوط و پسته وحشی و سرو کوهی، گل و گیاهان زینتی و دارویی، چشمه ساران فراوان جاری بر دره ها و پهنه دشت ها، آب و هوای لطیف و متنوع و دل انگیز که این منطقه را همواره مورد توجه اقوام مختلف جهت سکونت قرار داده است. تمدن های کهن برگستره خاک آن از مشخصه این سرزمین پهناور و تاریخی است، می توان گفت: انبار غله خراسان، شهر گردشگاههای زیبا، ییلاق استان خراسان، شهرستان بجنورد از شمال با جمهوری ترکمنستان حدود 200 کیلومتر مرز مشترک دارد. از جنوب به شهرستانهای اسفراین- گرمه و جاجرم و از غرب به شهرستان مانه و سملقان و از شرق به شهرستان شیروان محدود است.

آشنایی با نقاط دیدنی شهر بجنورد- موزه و عمارت مفخم

عمارت مفخم بزرگترین و شاخص‌ترین اثر معماری از دوره قاجار در خراسان شمالی است که در شمال شرق شهر بجنورد واقع است.

در دوره قاجار عمارت مفخم همراه با بناهای دیگری از جمله آیینه‌خانه، کلاه فرنگی، حوضخانه و سردر در باغ بزرگی قرار داشته که مجموعه دارالحکومه مفخم را تشکیل می‌داده‌اند.

بنای عمارت در دهه ۱۳۰۰هجری قمری، همزمان با دوره حکومت ناصرالدین شاه به دستور یارمحمدخان شادلو معروف به سردار مفخم ساخته شده و محل سکونت خانواده وی و پذیرایی از میهمانان دولتی و رجال سیاسی بوده است.

معروف است که نقشه ساختمانی عمارت به دست میرزا مهدی خان شقاقی، نخستین استاد معماران ایرانی تعلیم یافته در فرنگ که معماری مدرسه سپهسالار تهران از جمله کارهای او است، طراحی شده است.

بنای عمارت در دو طبقه و به ابعاد تقریبی ۵۰در ۲۳متر و به ارتفاع حدود ۹متر ساخته شده و در مجموع ۳۴اتاق و دو تالار بزرگ دارد که زمانی با آیینه‌کاری، کاشیکاری و گچبری تزیین شده بود.