گردشگری روستایی چیست

گرگردشگری روستایی چیست ؟

با توجه به اهمیت گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت گسترده و تاکید روزافزون به آن در سیاستهای توسعه محلی و منطقه ای بدیهی است که تعریف یا ویژگی هایی درباره گردشگری روستایی که در نظر همگان پذیرفته باشد نمی تواند وجود داشته باشد . بر این اساس تعاریفی هم که ازگردشگری ارائه می دهند متفاوت است ، به همین ترتیب تعریف روستا یا مناطق روستایی نیز دشواراست و بسیاری از کشورها در ارائه مفهومی واحد برای تعیین مناطق روستایی و شهری اختلاف نظردارند و عباراتی هم که غالبا جایگزین گردشگری روستایی می شوند از قبیل گردشگری بومی و ، گردشگری طبیعت ، مشکلات بیشتری را ایجاد میکنند .(

با توجه به اینکه گردشگری روستایی می تواند در برگیرنده گستره وسیعی از گونه های مختلف گردشگری باشد ، می توان تعاریف متعددی از گردشگری روستایی ارائه داد . درنظر اول ممکن است آن را چنین تعریف می کند : « لین » . تعریف گردشگری روستایی آسان به نظر برسد فعالیت » یا در یک حوزه کاربردی وسیعتر آن را « فعالیت توریستی که در روستا صورت می گیرد های گردشگری در حوزه غیرشهری که فعالیت های انسانی در آن - اقتصاد وابسته به زمین- غالبا در « بخش کشاورزی است بدیهی است که در هر دو تعریف بالا می توان حضور دائمی انسان را به عنوان یکی از ضروریات تعریف برشمرد ، اما ذکر این نکته ضروری است که براساس این تعریف اگر بخواهیم گردشگری روستایی را تنها به فعالیت های گردشگری در محیط روستا موکول کنیم ، قادر به درک تمامی ابعاد آن نخواهیم بود . هر چند در ابعاد وسیعتر نیز همچون محیط غیرشهری ، گونه های متعدد و متمایزازگردشگری را بدون داشتن ارتباطی منسجم درکنار هم قرار داده ایم . بنابراین با ملحوظ داشتن موارد بالامی توان گردشگری روستایی را این گونه تعریف کرد :

گردشگری روستایی عبارت از فعالیت ها و گونه های مختلف گردشگری در محیط های مختلف روستایی و پیرامون آنها که در بردارنده [ مثبت - منفی ] برای محیط زیست روستا [ انسانی – طبیعی می با شد بدیهی است این چنین برداشتی از گردشگری روستایی می تواند زمینه های مختلف فعالیت های گردشگری چون : سکونتگاهها ، رویدادها ، جشنواره ها ، ورزشها ، و تفریحات گوناگون را دربرگیرد که در محیط روستا شکل می گیرند ( در این بین شرایط طبیعی ، مورفولوژیکی ، اقلیمی همراه با ساختارهای اقتصادی ، اجتماعی وفرهنگی محیط روستا اشکال گوناگون و متنوعی از روستاها را به وجود می آورند که هر کدام به لحاظ فیزیکی ، تیپ معماری ، نوع مسکن ، الگوی سکونت ، نوع معشیت ، آداب و رسوم و سنت ها از یکدیگر متمایز می شوند . این وجه تمایز و وجوه مختلف روستاها خود خالق جاذبه هایی است که گردشگران روستایی را به بازدید از این مناطق علاقه مند و آنها را از هر از گاهی به مسافرت به این  مناطق وا می دارد . (باید متذکر شد که گردشگری روستایی در اثر صنعتی شدن و شهرنشینی سریع جوامع غربی طی قرن در کنار عواملی چون توسعه حمل و نقل ، افزایش درآمد و اوقات فراغت پدید آمد و این امکان را ایجاد کرد که تعداد افراد بیشتری از حومه ها دیدن کنند . لذا در دوران ما گردشگری روستایی یکی از و بدلیل اینکه  جزءگردشگری ، مردمی ترین اشکال گردشگری محسوب می شود گردشگر داخلی  نسبت به گردشگری جهانی از محبوبیت روز افزون برخوردار است و سهم مهمی را در اقتصاد مناطق روستایی بر عهده دارد به طوری که در بسیاری از مناطق کشورهای پیشرفته و یا در حال توسعه ،گردشگری راه ارزشمند و مهمی برای پشتبانی و تنوع اقتصاد جوامع روستایی است و بدلیل کمرنگ شدن نقش کشاورزی و افزایش زمین های بایر در مناطق روستایی ،گردشگری تبدیل به فرآورده ای ، نقدینه ساز در مناطق روستایی شده است گردشگری روستایی منبع با ارزش اشتغال و ایجاد درآمد است و می تواند وسیله مهمی برای توسعه اجتماعی- اقتصادی جوامع روستایی باشد ، در بسیاری از کشورها با سیاستهای کشاورزی در ارتباط است و غالبا وسیله ای در جهت حمایت محیط زیست و فرهنگ روستایی می باشد و بنابراین می تواند نقشی اساسی در توسعه و حفظ روستا داشته باشد . به عبارتی معمولا گردشگری راه حل بسیاری از مشکلاتی است که کشاورزان سرتاسر جهان با آن رو به رو هستند  به طورکلی گردشگری روستایی را می توان از دو دیدگاه مختلف مورد توجه قرار داد . از یک سو محیط های روستایی و پیرامون آنها این فرصت را مهیا می کنند ، تا گردشگران فارغ از هیاهوی شهری و سیطره تکنولوژی در بطن سنتی روستا زمانی را به فراغت بگذرانند و از دیگر سو ، درکنارآن ، اقتصاد روستایی وابسته به زمین می تواند راههای تنفس دیگری را تجربه کند

گردشگری روستایی و توسعه منطقه ای :

در سالهای آخر دهه 1340 تحت تاثیر تحولات جهانی و برنامه هایی که در رابطه با ایجاد دگرگونی در ممالک درحال توسعه ، بویژه در بخش روستایی آنها به اجرا درآمد ، اندیشه تحول در مبانی تولید لذا مناطق روستایی ایران- من ، روستایی کشور ما نیز نمودار گردید  جمله بخش احمدآباد مشهد- از تحولات زیربنایی که دراقتصاد ملی و ناحیه ای رخ داده تاثیر پذیرفته و با مشکلات کاهش جمعیت ، پایین آمدن سطح اشتغال و درآمد ،برخوداری از خدمات دولتی کم و... و در نهایت از یاد بردن هویت روستایی و فرهنگی رو به رو شدند .لذا باید پذیرفت که به سیاستهای جدیدی برای اصلاح اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی نیازمندیم .سیاستگذاران و برنامه ریزان ، علاوه بر اصلاح ساختارها در سطح کلان ملی و منطقه ای ، به تثبیت وضعیت اقتصادی و تصحیح الگوی توزیعی جمعیت ، راهکارهای مختلفی از جمله مقوله گردشگری صنعتی که ثبات اقتصادی و » روستایی را پیشنهاد می کنند . چرا که گردشگری روستایی به عنوان امروزه توسعه ، می نگرند  اجتماعی را برای جوامع روستایی به دنبال دارد . گردشگری روستایی توسط جوامع محلی و عوامل سیاسی ، به عنوان عامل مهم اصلاح مناطق روستایی به شمار می رود ، به عبارت دیگر گردشگری روستایی حکم داروی مشترک برای مشکلات اقتصادی و اجتماعی جوامع روستایی محسوب می گردد دستیابی به توسعه منطقه ای که شرط لازم آن استفاده از امکانات و پتانسیل های همان منطقه می باشد لزوم توجه جدی تر به توریسم منطقه ای را بسیار افزونتر می کند چرا که با مشکلاتی که امروزه دربخشهای کشاورزی و اقتصاد روستایی و تخریب منابع طبیعی در منطقه احمدآباد شاهد هستیم ، نمی توان توسعه منطقه ای را بر مبنای این بخشها برنامه ریزی نمود . در عوض با نگاهی گذرا به جاذبه های طبیعی ، تاریخی و فرهنگی که در بخش پراکنده می باشند می توان این امید را برای مردم زنده نمود

که پیشرفت و توسعه پایدار منطقه ای با این همه جاذبه های گردشگری دور از دسترس نخواهد بود به طور کلی گردشگری روستایی می تواند در برگیرنده کارکردهای زیر باشد

1.گردشگری روستایی مانند هر فعالیت صادراتی منبع درآمد و اشتغال زاست .

2. گردشگری روستایی زنجیره ای از فعالیتهای اقتصادی و خدماتی به وجود می آورد و به عنوان

یک اهرم برای تعداد زیادی از فعالیتهای اقتصادی عمل می کند

3.گردشگری در نواحی روستایی پدیده های طبیعی را که دارای ارزش اقتصادی نیستند مورد بهره

برداری قرار می دهد .

4. گردشگری روستایی ، تقاضا برای صنایع دستی ، هنرهای سنتی و فعالیتهایی که نیاز به نیروی کار

بیشتری دارند را ارتقاء می دهد .

5.گردشگری روستایی به همان اندازه که گردشگرانی را از خارج فضای اقتصادی روستا جذب می کند ، جریانهای برون زای هزینه ها را به منطقه تزریق می کند . (،

برآورد این راهبردها زمانی امکانپذیر است که یک نگرش منطقه ای در تجمیع فعالیتهای گردشگری

روستایی وجود داشته باشد ، تا با شناسایی مکانهای مستعد در بخش و گونه های مختلف گردشگری

روستایی ، راهکارهای لازم در تبیین منطقه ای توسعه گردشگری اخذ گردد . لذا برنامه ریزی منطقه ای

با راهبرد گسترش گردشگری روستایی ، کوشش برای رسیدن به بهترین الگوی فضایی در جهت

توسعه منطقه ای می باشد ، که دستیابی به اهدافی را با توجه به یک سیستم کلی از توسعه ملی مد نظر

دارد .در یک سیستم منطقه ای ، هر مقصد گردشگری به عنوان یک زیر بخش برنامه ریزی منطقه ای

محسوب گردیده تا بتواند با پخش درآمد ملی و منطقه ای در سطوح گسترده منطقه ، تخصیص عمودی و از بالا به پایین را در زمینه گردشگری به تخصیص افقی و پخش شده در بین ساکنان محلی نسبت به سرمایه گذاری های کل ، تبدیل نماید . درتوسعه منطقه ای گردشگری روستایی به عنوان یک بخش ارزشمند و رشد یابنده در زمینه رهیافت اقتصادی مطرح بوده و دارای خطرات و هزینه های کمتری در زمینه سرمایه گذاری با توجه به در دسترس بودن منابع و پایین بودن قیمتها می باشد . بدیهی است که میزان تاثیرات اقتصادی جهانگردی در مناطق جهانگردپذیر به طور مستقیم با توان مالی به عقیده ، گردشگران ، تنوع جاذبه ها و خدمات ارائه شده بستگی دارد . اوپرمان دلیل اصلی توسعه گردشگری روستایی غلبه بر پایین بودن سطح درآمد و ارائه فرصت های در ارتباط با ایجاد ، جدید شغلی و تحولات اجتماعی در جامعه روستایی است درآمد باید گفت ، گردشگران موجب درآمدزایی در مناطق روستایی شده و هرگاه مدت اقامت آنها بیش از یک روز باشد ، درآمد نیز به همین ترتیب افزایش می یابد.درآمد حاصل هاز گردشگران به نوبه خود باعث ایجاد درآمد بیشتر ، گردش پول و نهایتا رونق اقتصادی در هر منطقه می گردد.می توان سود اقتصادی صنعت گردشگری را به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم طبقه بندی نمود :

منظور از سود مستقیم پولهایی است که مسافران و گردشگران مستقیما صرف خرید کالاها و خدمات می کنند ، سود غیرمستقیم نیز از طریق گردش وجوهی به دست می آید که مسافر یا گردشگر در مقصد خرج می کند . این پولها در اقتصاد محلی جریان می افتد و سطح درآمدهای مردم آن مکان رابالا می برد و برخی از درآمدهای اضافی در همان مکان خرج خواهد شد ، نهایتا افزایش درآمد و بالارفتن سطح زندگی در سایه هزینه هایی که گردشگران در آن منطقه خرج می کنند حاصل می شود (همچنین گردشگری صنعتی کارطلب و اشتغال زاست این صنعت مشاغل  جدبد ایجاد نموده و افراد را با مهارتهای گوناگون به اشتغال در می آورد و یکی از طرق موثر برای ، غلبه بر مشکل بیکاری در نواحی روستایی است لذا در صنعت گردشگری ایجاد شغل به طور مستقیم و غیر مستقیم موجب می شود که درصد بالایی از نیروی کار به استخدام درآید . می توان گفت : گردشگری بزرگترین سازمان و نهادی است که نیروی اشتغال محلی ایجاد شده توسط گردشگری به واسطه ، انسانی را به کار می گیرد نوع آن محاسبه می شود :

الف  اشتغال مستقیم : اشخاصی که در موسسات مرتبط با گردشگری کار می کنند از قبیل هتل ها ، رستوران ها و فروشگاههای توریستی و آژانسهای سیر و سفر

ب  اشتغال غیر مستقیم : مشاغل ایجاد شده در بخش های عرضه ، از قبیل کشاورزی ، دامپروری و

صنایع

ج  اشتغال القایی : اشتغالی که از طریق خرج کردن درآمدی که شاغلان مستقیم و غیر مستقیم کسب

کرده اند ، حمایت می شوند .

د  اشتغال ساختمانی : شغل هایی که در بخش احداث تسهیلات و زیر بناهای توریستی تولید می  شوند

اگر بتوانیم سالانه 50 هزار گردشگر را برای مدت کوتاهی 6 ساعت ) جذب منطقه نمائیم با برآورد تقریبی می توانیم حدود 300 فرصت شغلی ، اشتغال ایجاد نماییم .( و با این کار نه تنها به تثبیت جمعیت روستا کمک نموده ایم بلکه روستا تبدیل به روستای مهاجرپذیر گردیده و بالارفتن سطح رفاه ساکنان قطعی خواهد بود .همچنین توسعه گردشگری روستایی سبب فواید اجتماعی مختلفی در جوامع روستایی می شود ازقبیل :

تقویت و حمایت خدمات محلی مانند حمل و نقل عمومی و مراقبت های بهداشتی ایجاد امکانات و جاذبه های جدید مثل امکانات فرهنگی ، مراکز تفریحی یا ورزشی افزایش روابط اجتماعی در جوامع دور افتاده روستایی و ایجاد فرصت هایی برای مبادله فرهنگی   دوباره پرکردن مناطق روستایی ، زیرا این امر با سیاستهای کاهش جمعیت و افزایش تعداد کهنسالان جوامع روستایی مقابله می کند .، افزایش نقش زنان در جوامعی که سنتی تر و دور افتاده تر هستند .با وجود این نمی توان پیامدهای منفی گردشگری را در عرصه اجتماعی- فرهنگی نادیده گرفت ، ولی می توان در کاهش پیامدهای منفی آن در فرایند توسعه منطقه ای کوشید در این راستا می توان راهکارهایی همچون کنترل جمعیت در نواحی روستایی ، حفاظت و نگهداری از سرویس های خدمات عمومی ، رونق بخشی به صنایع محلی ، احیاء هویت فرهنگی و آداب و رسوم محلی ، افزایش . ، فرصت هایی برای ارتباط و مبادله اجتماعی را مورد توجه و تامل قرار داد (از آنجایی که انگیزه اصلی بسیاری از گردشگران از دیدار روستا ، بهره گیری از فضای روستایی است لذا موفقیت گردشگری روستایی به محیط زیست جذاب بستگی دارد . بنابراین گردشگری: هم ایجاد درآمد می کند و هم انگیزه حفظ ، حمایت و آبادانی محیط زیست طبیعی روستا را ایجاد می کند. از حفظ و آبادانی فضاهای تاریخی مثل خانه های روستایی ، باغها و گردشگاهها حمایت می کند همچنین گردشکری سبب بازسازی ساختمانهای قدیمی و متروک روستا می شود با انجام فعالیتهایی از قبیل دفع زباله ، تنظیم آیین نامه های ترافیکی و اصلاح ساختمانها منجربه بهبود  محیط زیست در روستاها می شود . (لذا گردشگری پایدار مطرح می شود و هدف آن این است که با حفظ منابع طبیعی در درازمدت بین سه جزء تشکیل دهنده گردشگری  گردشگران, مقصد ، جامعه میزبان  اعتدال موزون برقرار کند